W ostatnich latach w Polsce, podobnie jak na całym świecie, praca zdalna stała się popularną formą wykonywania obowiązków zawodowych, zwłaszcza w kontekście pandemii COVID-19. Pracodawcy oraz sami pracownicy zastanawiają się, czy wykonywanie pracy w trybie home office przynosi więcej korzyści czy jest jednak związane z negatywnymi skutkami, w tym negatywnym wpływem na samopoczucie pracowników oraz ich produktywność. Zwolennicy jak i przeciwnicy pracy zdalnej podają wiele argumentów na rzecz preferowanego przez siebie rozwiązania.
Jak jest w rzeczywistości? W tym wpisie przedstawiamy badania naukowe, które są częścią głosu w takiej dyskusji. Opisujemy najważniejsze obszary, na które ma wpływ praca zdalna oraz podajemy przegląd polskich badań dotyczących tego zagadnienia.
Na co wpływa praca zdalna?
Elastyczność czasowa
Badania przeprowadzone przez Uniwersytet SWPS wykazały, że elastyczność czasowa związana z pracą zdalną przyczynia się do lepszego zarządzania czasem i równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Pracownicy zyskują większą kontrolę nad swoim czasem, mogą elastycznie decydować co i kiedy będą robić, co może prowadzić do redukcji stresu i poprawy samopoczucia psychicznego (Łopaciuk-Gonczaryk & Wach, 2020).
Redukcja stresu związanego z dojazdami
Badania Instytutu Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi pokazują, że brak konieczności codziennych dojazdów do pracy eliminuje jedno ze źródeł stresu, zmęczenia i irytacji. Oszczędzony czas może być wykorzystany na odpoczynek, co pozytywnie wpływa na zdrowie psychiczne pracowników (Grabowski, 2021).
Izolacja społeczna
Badania przeprowadzone przez Uniwersytet Jagielloński wskazują, że praca zdalna może prowadzić do izolacji społecznej. Brak codziennych kontaktów z kolegami z pracy może prowadzić do poczucia osamotnienia i izolacji, co negatywnie wpływa na zdrowie psychiczne pracowników. (Szczucka, 2021). Wspólna przerwa na kawę, wspólny lunch czy po prostu zamienienie kilku słów na żywo są ważną częścią codziennych interakcji między ludźmi.
Trudności w oddzieleniu pracy od życia prywatnego
Praca w domu może prowadzić do trudności w oddzieleniu życia zawodowego od prywatnego. Badania Uniwersytetu Warszawskiego pokazują, że granice między pracą a odpoczynkiem mogą się zacierać, co może prowadzić do przepracowania i wypalenia zawodowego (Jasielska & Włodarczyk, 2020). Jeśli w tym samym czasie pracujemy, gotujemy obiad i sprzątamy to nasz umysł może mieć kłopot z określeniem tego, czy pracujemy czy jesteśmy poza pracą.
Znaczenie wsparcia ze strony pracodawcy w Polsce
Rola komunikacji
Badania przeprowadzone przez Uniwersytet Gdański podkreślają znaczenie regularnej komunikacji między pracownikami a ich przełożonymi. Otwarte i transparentne kanały komunikacyjne mogą pomagać w redukcji poczucia izolacji oraz zapewniać wsparcie emocjonalne (Kwiatkowska & Lipowska, 2021).
Narzędzia do współpracy online
Technologie, takie jak platformy do wideokonferencji i komunikatory, ułatwiają współpracę i mogą przeciwdziałać izolacji społecznej. Badania Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie wskazują, że umożliwiają one także zachowanie poczucia wspólnoty i integracji zespołowej (Kubiak & Król, 2021). Z drugiej strony, nadmierne korzystanie z technologii może prowadzić do cyfrowego zmęczenia i problemów ze snem, co negatywnie wpływa na zdrowie psychiczne. Badania przeprowadzone przez Politechnikę Warszawską wskazują na konieczność umiarkowanego korzystania z narzędzi cyfrowych (Wiśniewski & Jankowski, 2021).
Programy wsparcia dla pracowników
Wiele organizacji wprowadzają programy wsparcia psychologicznego, takie jak konsultacje z psychologami czy warsztaty z zarządzania stresem. Badania pokazują, że takie inicjatywy mogą znacząco poprawić dobrostan psychiczny pracowników (Nowak & Zawadzki, 2021).
Podsumowując, badania nad pracą zdalną wskazują na jej zalety i wady w kontekście zdrowia psychicznego pracowników. Elastyczność czasowa i brak dojazdów mogą pozytywnie wpływać na samopoczucie, podczas gdy izolacja społeczna i trudności w oddzieleniu pracy od życia prywatnego stanowią poważne wyzwania. Kluczowym czynnikiem w minimalizowaniu negatywnych skutków pracy zdalnej jest wsparcie ze strony pracodawcy oraz świadomość pracowników związana z jej wyzwaniami.
Bibliografia:
- Grabowski, P. (2021). Wpływ pracy zdalnej na zdrowie psychiczne pracowników. Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi.
- Jasielska, D., & Włodarczyk, K. (2020). Granice między pracą a życiem prywatnym w kontekście pracy zdalnej. Uniwersytet Warszawski.
- Kubiak, M., & Król, M. (2021). Technologie a praca zdalna: korzyści i wyzwania. Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.
- Kwiatkowska, K., & Lipowska, M. (2021). Komunikacja w pracy zdalnej: Wpływ na zdrowie psychiczne. Uniwersytet Gdański.
- Łopaciuk-Gonczaryk, B., & Wach, K. (2020). Elastyczność czasowa w pracy zdalnej: Badanie pracowników w Polsce. Uniwersytet SWPS.
- Nowak, M., & Zawadzki, A. (2021). Programy wsparcia psychologicznego dla pracowników zdalnych. Uniwersytet Gdański.
- Szczucka, K. (2021). Izolacja społeczna w pracy zdalnej: Wyniki badań. Uniwersytet Jagielloński.
- Wiśniewski, P., & Jankowski, T. (2021). Cyfrowe zmęczenie w pracy zdalnej: Analiza skutków. Politechnika Warszawska.
Commenti