Filary zdrowia psychicznego to fundamenty, które wspierają i promują dobre zdrowie psychiczne. To podstawowe sprawy, o które powinniśmy dbać aby czuć się dobrze oraz aby zapobiegać problemom ze zdrowiem psychicznym. Oczywiście dbanie o te filary nie zagwarantuje nam braku jakichkolwiek zaburzeń czy kłopotów związanych z różnymi aspektami naszej psychiki - jednak jest w pewnym sensie profilaktyką i pozwala na zapewnienie jak najlepszych warunków, aby minimalizować ryzyko ich wystąpienia.
Te filary obejmują różne aspekty naszego fukcjonowania, tak aby zapewnić komfort zarówno naszemu mózgowi, czyli biologicznej czy fizjologicznej części naszego umysłu, jak i psychiki, czyli oprogramowaniu, którego nasz mózg używa. W dniach 13-19 maja, w związku z Europejskim Tygodniem Zdrowia Psychicznego, będziemy publikować posty, szeroko omawiające kluczowe zagadnienia związane z dbaniem o zdrowie psychiczne. Będą to:
1. Sen: Wystarczająca ilość snu jest kluczowa dla zdrowia psychicznego. Brak snu może prowadzić do problemów ze zdrowiem psychicznym, takich jak np. depresja. W trakcie snu ma miejsce wiele różnych procesów niezbędnych dla dobrego funkcjonowania naszego mózgu: następuje regeneracja tkanki nerwowej, powstają nowe połączenia, porządkowane są informacje oraz wiele innych.
2. Zdrowa dieta: Dobrze zbilansowana dieta, bogata w świeże owoce, warzywa, pełnoziarniste produkty zbożowe, zdrowe tłuszcze i białko, może korzystnie wpłynąć na zdrowie psychiczne poprzez zapewnienie odpowiedniej ilości składników odżywczych dla mózgu. Z dietą powinniśmy dostarczać m. in, tryptofan, który jest "używany" do produkcji serotoniny, ważnego neuroprzekaźnika biorącego udział w regulacji naszego nastroju. Tryptofan znajduje się w rybach (tuńczyk i dorsz, serach, mleku i produktach sojowych. Najwięcej tryptofanu zawierają pestki dyni.
3. Aktywność fizyczna: Regularna aktywność fizyczna ma korzystny wpływ na zdrowie psychiczne poprzez zmniejszenie poziomu stresu, poprawę nastroju i samopoczucia oraz zwiększenie pewności siebie. Podczas aktywności fizycznej wydzielane są endorfiny - hormony peptydowe, których wytwarzanie odbywa się w przysadce mózgowej.
Endorfiny wywołują dobre samopoczucie, łagodzą stres oraz tłumią ból. Wprowadzają człowieka w stan radości, zwłaszcza po bardzo wyczerpującym treningu.
4. Wsparcie społeczne: Zdrowe relacje z rodziną, przyjaciółmi i społecznością są kluczowe dla dobrego zdrowia psychicznego. Posiadanie osób, na których można polegać w trudnych sytuacjach, może znacznie zmniejszyć stres i poprawić samopoczucie. Badania wskazują, że posiadanie dobrych i wspierających relacji jest szczególnie istotne dla naszego samopoczucia. Ważniejsza jest jakość tych relacji niż ich ilość.
5. Radzenie sobie ze stresem: Umiejętność radzenia sobie ze stresem jest istotna dla zachowania dobrego zdrowia psychicznego. Umiejętność radzenia sobie ze stresem jest również kluczowa dla odporności psychicznej. Nie jesteśmy w stanie zlikwidować trudnych sytuacji w naszym życiu, jednak jeśli umiemy sobie z nimi emocjonalnie radzić to mamy dużą szansę na zachowanie zdrowia psychicznego pomimo trudności. Techniki relaksacyjne, medytacja, głębokie oddychanie czy joga, mogą być pomocne w zmniejszaniu poziomu stresu.
6. Poznanie swoich emocji: Świadomość własnych emocji i umiejętność radzenia sobie z nimi jest kluczowa dla zdrowia psychicznego. Warto rozwijać umiejętności rozpoznawania, nazywania i konstruktywnego wyrażania swoich emocji. Radzenie sobie z emocjami innych osób również jet ważne dla zachowania zdrowia psychicznego.
7. Profesjonalna pomoc: Jeśli masz trudności ze zdrowiem psychicznym, ważne jest, aby zasięgnąć pomocy specjalisty, takiego jak psycholog, psychoterapeuta czy psychiatra. Profesjonalna pomoc może być kluczowa w leczeniu i zarządzaniu problemami zdrowia psychicznego. W Polsce bezpłatnie można szukać pomocy w następujących placówkach:
– Poradnie Zdrowia Psychicznego,
– Centra Zdrowia Psychicznego,
– Ośrodki Interwencji Kryzysowej,
– Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne (dla dzieci i młodzieży),
– Szpitale psychiatryczne.
Możesz również skorzystać z pomocy płatnej, prywatnej. Pamiętaj, aby dobrze sprawdzić kompetencje osoby, do której się zwrócisz.